
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ DAO PHAY CNC / MŨI ROUTER BIT
Dao phay CNC (hay còn gọi là mũi router bit trong ngành gỗ và vật liệu phi kim) là công cụ cắt được gắn vào trục chính của máy CNC, dùng để gia công bề mặt chi tiết theo biên dạng lập trình sẵn.
II. CẤU TẠO CHUNG
-
Phần cắt (cutting edge): Là nơi tiếp xúc và bóc vật liệu khỏi phôi. Có thể có 1–8 lưỡi cắt (flutes).
-
Phần cổ dao (neck): Nối giữa lưỡi cắt và phần chuôi, có thể thon nhỏ để giảm ma sát.
-
Chuôi dao (shank): Là phần gắn vào đầu kẹp dao. Có thể là chuôi tròn, chuôi vát, hoặc chuôi ren.
-
Lớp phủ bề mặt: Có thể phủ TiN, TiAlN, DLC hoặc kim cương nhằm tăng độ bền, giảm ma sát và chịu nhiệt tốt.
III. VẬT LIỆU CHẾ TẠO PHỔ BIẾN
Vật liệu |
Đặc điểm sử dụng |
---|---|
HSS (Thép gió) |
Dễ mài lại, giá rẻ, dùng cho vật liệu mềm (gỗ, nhựa, nhôm) |
Carbide (Hợp kim cứng) |
Cứng gấp 3–4 lần HSS, dùng cho gia công tốc độ cao |
PCD (Kim cương nhân tạo) |
Siêu cứng, dùng cho gỗ công nghiệp, vật liệu composite |
Solid Carbide phủ TiN/TiAlN |
Tăng tuổi thọ dao, giảm ma sát khi cắt thép và inox |
IV. PHÂN LOẠI DAO PHAY CNC / MŨI ROUTER
1. Theo hình dạng đầu dao:
-
Dao phay ngón (End Mill): Phay mặt, rãnh, biên dạng 2D/3D.
-
Dao cầu (Ball Nose): Gia công biên dạng cong, 3D, khuôn mẫu.
-
Dao V (V-bit): Tạo rãnh chữ V, khắc CNC.
-
Dao phá thô (Roughing Mill): Có răng lượn sóng, dùng cắt phá nhanh.
-
Dao phay mặt (Face Mill): Dùng để phay phẳng bề mặt rộng.
-
Dao mồi/khoan đầu phẳng (Drill Bit): Dùng khoan lỗ sơ bộ.
2. Theo số lưỡi cắt:
-
1–2 me cắt (flutes): Dùng cho vật liệu mềm (nhôm, nhựa, gỗ).
-
3–4 me cắt: Dùng cho thép, inox, hợp kim cứng.
3. Theo vật liệu gia công:
-
Dao chuyên gỗ: Lưỡi sắc, ít me cắt, tốc độ cao.
-
Dao nhôm/nhựa: Me cắt sâu, góc thoát lớn.
-
Dao phay thép/inox: Góc cắt nhỏ, phủ cứng nhiệt.
V. ỨNG DỤNG THỰC TẾ
Ngành nghề |
Ứng dụng cụ thể |
---|---|
Cơ khí chính xác |
Gia công khuôn mẫu, chi tiết máy, phay mặt, lỗ, rãnh |
Nội thất – gỗ công nghiệp |
Khắc hoa văn, cắt ván MDF, dán cạnh, phay rãnh |
Chế tạo khuôn mẫu |
Phay 3D phức tạp, làm lõi khuôn, điện cực đồng/graphite |
Sản xuất quảng cáo |
Cắt mica, nhôm alu, tạo bảng hiệu CNC |
Cơ khí nhôm, inox |
Phay profile, tạo chi tiết máy móc, thiết bị y tế |
VI. LỢI ÍCH KHI SỬ DỤNG DAO PHAY CNC
-
Tăng tốc độ gia công, giảm thời gian chu trình.
-
Gia công phức tạp 2D/3D chính xác, độ lặp lại cao.
-
Chất lượng bề mặt tốt, giảm công đoạn mài thủ công.
-
Tối ưu chi phí sản xuất nhờ dao cắt lâu mòn và giảm phế phẩm.
-
Tự động hóa hoàn toàn, giảm phụ thuộc tay nghề công nhân.
VII. LƯU Ý KHI SỬ DỤNG DAO PHAY CNC
-
Chọn đúng dao cho vật liệu gia công và tốc độ trục chính phù hợp.
-
Không dùng dao quá mòn, sứt mép – gây hỏng chi tiết hoặc gãy dao.
-
Bôi trơn hoặc dùng khí/làm mát khi cần thiết để tăng tuổi thọ dao.
-
Bảo quản dao nơi khô ráo, tránh va chạm để không mẻ lưỡi.
-
Ghi nhật ký sử dụng dao (tuổi dao, vật liệu đã gia công, tốc độ...).